KANSERDE TIBBİ BESLENME TEDAVİSİ
2 min readMar 13, 2024
KANSER NEDİR?
- Kanser, vücut hücrelerinin kontrolsüz büyümesi ve çoğalması sonucu oluşan bir hastalıktır.
KANSER BELİRTİLERİ:
- Serum folat düzeyinin düşük olması.
- Çinko düzeyinin düşük olması.
- Plazma vitmain A düzeyinin düşük olması.
KANSER HASTALARINDA GÖRÜLEN DURUMLAR:
- Besin alımı azalır.
- Bulantı kusma görülebilir.
- Konstipasyon görülebilir.
- Diyare ve intestinal malabsorbsiyon görülebilir.
METABOLİK DEĞİŞİMLER:
- Dinlenme enerji harcaması artar.
- Glukoneogenez (karbonhdirat üretimi) artar.
- Hipoglisemi, hiperglisemi, anormal insülin sekresyonu ve dolayısıyla insülin direnci görülür.
- Lipoliz (vücutta depolanan yağ dokusunun parçalanması veya metabolizması süreci) artar.
- Protein yıkımı artar.
- Kaşeksi (ilerleyici bir hastalık sürecinde ortaya çıkan ve ciddi kilo kaybı, kas kaybı, zayıflama, yorgunluk, güçsüzlük ve beslenme yetersizliği gibi belirtilerle karakterize) görülür.
- Vücut yağı azalır.
- Kemoterapi ve radyoterapi kaynaklı bulantı-kusma-besin alımı isteksizliği-anemi görülür.
MAKRO BESİN ÖGELERİ:
KARBONHİDRAT:
- Tüketilecek enerjinin %50–60'ı karbonhidratlardan gelmelidir.
- Kanser hastalarında hipoglisemi ve hiperglisemi görüldüğü için kan şekerini yavaş yükselten ürünler (tam buğday ürünler, süt ve süt ürünleri) tercih edilmelidir.
PROTEİN:
- Minimum 1g/kg
- Hedef: 1.2–2g/kg
- Tek kaynak tüketmek yerine çeşitli kaynaklardan (et-tavuk-balık-hindi-kuru baklagil yemekleri) tercih edilmelidir.
YAĞ:
- Tüketilecek enerjinin %25–30'u yağlardan gelmelidir.
Tüketilecek yağların cinsi:
- Hayvansal yağlar; Rektum, kolon, over, göğüs ve prostat kanser riskini arttırır.
- Omega-6 yağı içeren besinlerin artan tüketimi (bitkisel yağlar) tümörlü hücre gelişimini arttırmaktadır.
- Omega-3 yağı içeren besinler (yağlı balıklar, ceviz, yumurta…) antiinflamatuar özellikleri ile kanser gelişimini önlemeye yardımcı olur.
GLUTAMİN:
- İskelet kaslarında sentezlenip depolanır.
- Kanser kaşeksisinde esansiyeldir.
- Amino asitlerin öncüsüdür.
- Yara iyileşmesine yardımcı olur.
- DOZ: 0.5–0.6 g/kg/gün
ARJİNİN:
- Protein ve kreatin sentezinde görev alır.
- Fizyolojik stresi önler.
- Yara iyileşmesine yardımcı olur.
- Bağışıklık sistemine katkıda bulunur.
KEMOTERAPİ RADYOTERAPİ SIRASINDA TÜKETİLMEMESİ GEREKEN BESİNLER
Kemoterapide kullanılan ilaçlar aşağıdaki besinler ile etkileşime girerek kemoterapi tedavisinin etkinliğini olumsuz yönde etkileyebilmektedir:
- Greyfurt
- Karadut
- Nar
- Yaban Mersini
- Ahududu
KANSER HASTALARINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN BESLENME DURUMLARI:
- Yeterli enerji, protein, vitamin, mineral ve sıvı alınalıdır.
- Kanser hastalarında hijyen ekstra önemli olduğu için birtakım besinin (bal, reçel, yoğurt, süt, tereyağı, ekmek) paketli veya tek kullanımlık kutularda satın alınarak tüketilmesi gerekmektedir.
- Mikrobiyal bulaşanları en aza indirebilmek amacıyla taze sebze ve meyve tüketimi sınırlandırılmalı, tüketilecek meyve ve sebzelerin pişirilerek tüketilmesi gerekmektedir.
- Yetersiz besin alımı ve dolayısıyla kilo kaybının önüne geçebilmek için enteral ürünler tercih edilebilir.
