Makrobesin Ögeleri ve Bağışıklık Fonksiyonları

Karbonhidrat

• Ağır antrenman dönemlerinde sporcuların yeterli miktarda karbonhidrat (5–8 g/kg vücut ağırlığı/gün) tüketmesi gerekmektedir.
• Glikoz aynı zamanda lenfositler, nötrofiller ve makrofajlar da dahil olmak üzere bağışıklık sistemi hücreleri için önemli bir yakıttır.
• Fagositler, kültür ortamında bu substratların her ikisi de mevcut olduğunda, glutamin kullandıklarından 10 kat daha fazla oranda glikoz kullanırlar.
• Egzersizin başlangıcında kas ve karaciğerdeki glikojen depolarının büyüklüğü, egzersize verilen hormonal ve bağışıklık tepkisini etkiler.
• Egzersiz sırasında karbonhidrat tüketmek egzersiz sonrası plazma glutamin düzeyindeki düşüşü engellemez.
• Plazma glutamin konsantrasyonundaki egzersiz sonrası düşüş, normal ve yüksek karbonhidratlı diyetlere göre daha fazladır.
• Karbonhidrat eksikliği olan sporcuların; antikor üretiminin, lenfosit proliferasyonunun ve NK hücre sitotoksik aktivitesinin baskılanması da dahil olmak üzere, kortizol ve azaltılmış glutamin mevcudiyetinin immünosüpresif etkilerinden dolayı kendilerini risk altına soktukları tahmin edilmektedir.
• Uzun süreli egzersiz sırasında karbonhidrat tüketimi plazma epinefrin, kortizol ve sitokinlerdeki artışları hafifletir.
• 2,5 saatlik yorucu bisiklet turu sırasında saatte 30–60 g karbonhidrat tüketmenin, hem interferon-gamma (IFN-γ) pozitif T lenfositlerin sayısında ve yüzdesinde azalmayı hem de uyarılmış hücrelerden IFN-γ üretiminin baskılanmasını önlediği gösterilmiştir. ✅
• Egzersiz sırasında içeceklerde karbonhidrat tüketimi, egzersiz sırasında tükürük akış hızının korunmasına yardımcı olmak gibi ek bir fayda sağlayabilir.

Tükürük;

• İmmünoglobulin A (IgA),
• Lizozim
• β-amilaz

dahil olmak üzere antimikrobiyal özelliklere sahip çeşitli proteinler içerir.

• Bir çalışma, karbonhidrat içeren içeceklerin düzenli tüketiminin tükürük akış hızının ve dolayısıyla egzersiz sırasında tükürük IgA salgılama oranının korunmasına yardımcı olduğunu doğrulamıştır. ✅

Yağ:

İki grup çoklu doymamış FA (PUFA) vücut için gereklidir:

• Linoleik asitten türetilen omega-6 (n-6) serisi
• Linolenik asitten türetilen omega-3 (n-3) serisi.
• Yetişkin erkekler ve kadınlar için bu FA’lerin yeterli alım miktarı, n-6 FA’lar için sırasıyla 17 ve 12 g/gün ve n-3 FA’lar için sırasıyla 1,6 ve 1,1 g/gün’dür.
• Bu FA’lar vücutta sentezlenemez ve bu nedenle diyetten elde edilmeleri gerekir.
• Bu PUFA’lardan herhangi biri açısından zengin diyetler, romatoid artrit gibi aşırı aktif bir bağışıklık sistemi ile karakterize edilen hastalıklardan muzdarip hastaların koşullarını iyileştirir
• Ayrıca balık yağı n-3 FA takviyelerinin, bu hastalığa duyarlı bireylerde solunum semptomlarının en aza indirilmesine yardımcı olabileceğine dair kanıtlar vardır.
• E vitamini veya C vitamini takviyesinin bu bağışıklık sistemini baskılayıcı etkilerin bazılarına karşı kısmi koruma sağladığı görülmüştür.
• Sporcularda aşırı PUFA alımı, IL-2 üretiminin ve lenfosit proliferasyonunun egzersize bağlı baskılanmasını daha da güçlendirebilir.
• Araşidonik asitin yüksek alımları, n-3 grubu FA alımlarına göre egzersiz sırasında ve sonrasında iltihaplanma ve bağışıklık fonksiyonu üzerinde istenmeyen bir etki yaratabilir.

Protein ve Amino Asit

• Yetersiz protein alımı konakçının bağışıklığını bozar, özellikle T hücresi sistemi üzerinde zararlı etkiler yaratır, bu da fırsatçı enfeksiyonların görülme sıklığının artmasına neden olur.
• Orta derecede protein eksikliğinde bile konakçı savunma mekanizmalarında bir miktar bozulma gözlenir.
• Ayrıca egzersiz sonrası yaklaşık 20 g protein (0,3 g/kg vücut ağırlığı) alımının, iyileşme döneminde bağışıklık fonksiyonunun bazı yönlerinin geri kazanılmasına yardımcı olabileceği ve solunumun azaltılmasına yardımcı olabileceği de gösterilmiştir.